Waarom onze huizen verluchten als onze energierekeningen stijgen?

Nu het buiten terug kouder wordt en de feestdagen er stilaan aankomen, herbegint het cocoonseizoen ook in huis. Waar velen in de verleiding zouden komen om hun ramen zo vaak mogelijk gesloten te houden om mogelijk warmteverlies te vermijden dat een impact zou hebben op hun energiefactuur, pleit VELUX voor sporadische maar essentiële ventilatie in het kader van verschillende vervuilingsbronnen binnenshuis. 

De eindejaarsfeesten: extra bronnen van vervuiling binnenshuis

"Er zijn veel bronnen van binnenvervuiling in onze huizen", legt Lucile Sarran, Advanced Indoor Climate Specialist bij VELUX, uit. "Dit zijn onder andere schoonmaakproducten, stofdeeltjes afkomstig uit meubelen, plastic speelgoed van kinderen, culinaire dampen van het koken, verfdampen van onze muren, en vochtigheid afkomstig uit ons lichaamszweet of ademhaling... of zelfs virussen die we zelf produceren of uitademen! De kerstperiode is bijzonder bevorderlijk voor het opwekken van nieuwe verontreinigende stoffen aangezien we dan gemakkelijk kaarsen aansteken die fijne deeltjes uitstoten. In sommige huishoudens halen we ook de kerstboom en plastic versieringen van zolder om onze woonkamers te versieren, waarvan de uitstoot in de loop der jaren vervaagt. Tenslotte is dit ook de periode waarin we over het algemeen veel tijd achter het fornuis doorbrengen en lekker eten koken. Zoals een artikel in de New Yorker1 enkele jaren geleden aangaf, overschrijden de concentraties van fijne deeltjes bij het koken binnenshuis vaak de getolereerde drempelwaarde opgelegd door het Environmental Protection Agency en bereiken ze het ‘zeer ongezonde’ niveau. Uiteindelijk kunnen al deze verschillende elementen sluipenderwijs gezondheidsproblemen veroorzaken voor de bewoners. Deze problemen manifesteren zich natuurlijk pas boven een bepaalde vervuilingsdrempel, maar het blijft essentieel om uw woning regelmatig te verluchten.”

De kinderkamer: een van de meest vervuilde kamers in huis

Elke dag ademen we in totaal ongeveer 15 kg lucht in per persoon. Het grootste deel van deze lucht komt van binnen, waar we gemiddeld meer dan 90% van onze tijd doorbrengen. Om een goede toevoer van verse lucht te garanderen, heeft Lucile Sarran van VELUX een aantal tips op een rijtje gezet:

• Verlucht uw huis dagelijks 3-4 keer per dag gedurende 10 minuten. Om energie te besparen is het beter meerdere keren kort te verluchten, zodat de energie opgeslagen in de muren wordt behouden.
• Altijd verluchten na het koken (vooral bij bakken in de pan of in de oven). ​ 
• Idealiter verlucht u de kamers 's ochtends en vlak voor het slapengaan, want als u slaapt haalt u diep adem en stoot u CO2 uit, dat 's ochtends hoog in de lucht zit.
• Aangezien de kinderkamer vaak de meest vervuilde kamer in huis is door de aanwezigheid van meer plastic speelgoed en kleding, is het noodzakelijk deze regelmatig te luchten. ​ 

De Deense antropologe Bettina Hauge2 onderzocht al in 2010 de ventilatiegewoonten van mensen in het kader van een sociologische studie voor VELUX. De antropoloog toonde aan dat de behoefte aan ventilatie vooral merkbaar is tijdens ‘overgangsmomenten’ (thuiskomen na het werk, terugkeer uit vakantie, verandering van seizoen, enz.) Die overgangen weerspiegelen vaak verschillende aspecten van onze identiteit, zoals een hang naar vrijheid en de behoefte aan controle (in dit geval het beheersen van de inkomende luchtstroom). Een ‘frisse geur’ in huis komt overeen met levensdrang of een verlangen naar vrijheid.

Geen twee huizen ruiken hetzelfde

"Mechanische ventilatie geeft mensen niet hetzelfde gevoel van frisse lucht als handmatige ventilatie wanneer zij zelf hun deuren en ramen openen. Dat geeft een gevoel van controle", bevestigt Lucile Sarran. ​ ​ 

Sociologisch onderzoek naar het gedrag van mensen geeft dus aan dat de meeste van onze handelingen zowel een esthetische dimensie hebben (lichaam en geest) alsook een sociale dimensie die verder gaat dan een louter functionele rol. Geen twee huizen ruiken hetzelfde en dat heeft deels te maken met de ventilatiegewoonten van de eigenaren, maar ook met het seizoen en de streek waarin het huis zich bevindt (aan zee, op het platteland, in de stad, enz.). Wij worden ook beïnvloed door onze sociale en culturele omgeving wat betreft het ventileren van onze huizen. Onder andere omdat dit gebaar in verband kan worden gebracht met risico's (inbraak, waterschade, enz.) en met bepaalde taboes, want frisse lucht BINNEN laten betekent ook bepaalde geuren naar BUITEN laten, die soms in verband worden gebracht met slechte hygiëne (toiletten, slaapkamers, enz.). ​ 

Vrouwen openen vaker de ramen dan mannen

De studie van Bettina Haughe wijst ook op mogelijke genderverschillen in ventilatiegedrag: de grote meerderheid van de ondervraagde vrouwen beschreef zichzelf als ‘openzetters van ramen’, terwijl mannen zichzelf meer als ‘sluiters van ramen’ bestempelden. 

"Natuurlijk weten we allemaal hoe belangrijk het is om onze woningen te verluchten," zegt Yves Sottiaux, Market Director van VELUX Belgium. Het is doorgaans een van de eerste dingen die we doen 's ochtends of wanneer we terugkeren na een lange afwezigheid. We denken er niet eens bij na... Bewust kijken naar dat soort rituelen geeft echter meer informatie over de tijd waarin we leven of over onze emotionele waarden. De VELUX Groep wil door middel van onze producten duurzamere manieren van woningbouw promoten en bijdragen tot een holistische kijk daarop. Het is onze missie zo bij te dragen aan de gezondheid van alle Belgen die onder onze dakvensters leven, werken of spelen."

--

1 Source: https://www.newyorker.com/magazine/2019/04/08/the-hidden-air-pollution-in-our-homes

2 Anthropological investigation and analysis of the significance of Fresh Air from the Outside and into French private Homes ('FAFOH') – interviews and analysis performed from early September till mid-November 2010 by Bettina Hauge, Researcher at University of Copenhagen – Department of Sociology.